De juiste bewuste keuzes maken in je leven is misschien wel één van de moeilijkste vaardigheden die er is. Om goede keuzes te maken is het noodzakelijk om eerst antwoord te hebben op de drie vragen:
- Wie ben ik?
- Wat wil ik?
- Wat kan ik?
In mijn boek “De regels van het spelletje” vind je technieken om antwoord te geven op die vragen. Wetenschappers hebben ontdekt dat er 5 mechanismen zijn die ons weerhouden van het maken van de juiste keuzes. Keuzes die bij ons passen en ons gelukkig maken. Deze 5 mechanismen werken op een onbewust niveau. Als je je echter bewust bent van deze mechanismen kun je betere beslissingen nemen die leiden tot meer succes en geluk.
Rationeel of emotioneel?
We denken dat we rationele keuzes maken terwijl de waarheid is dat we emotionele keuzes maken die we achteraf goed praten met ons hoofd. Als het op het maken van keuzes aankomt kun je stellen dat we bijziend zijn, we een heel slecht geheugen hebben en ontzettend slecht kunnen voorspellen wat we leuk vinden in de toekomst.
Dit zijn de 5 onbewuste krachten die onze keuzes onbewust beïnvloeden:
- Verliesvermijding – verlies doet ons veel meer pijn dan winst ons plezier doet.
- Voorkeur status quo– onze neiging om alles bij het oude te laten en niet te bewegen.
- Waardeoverdracht– onze neiging een persoon positieve of negatieve waarde toe te kennen gebaseerd op verleden en perceptie.
- Diagnose vooroordeel– we zijn blind voor al het bewijs dat in tegenspraak is met onze initiële diagnose van een persoon of situatie.
- Zelfvertrouwen vooroordeel – we zijn overmoedig en negeren feiten die ons niet uitkomen.
Goed nadenken is vermoeiend dus we zijn allemaal gevoelig voor makkelijke oplossingen: een snelle onbewuste beslissing. Echter deze onbewuste en irrationele beslissingen zijn niet altijd in ons voordeel en kunnen een negatief effect hebben op ons professioneel en persoonlijk leven. Het is dus zaak onze eigen irrationele patronen te herkennen en deze te doorbreken. Dan maak je bewuste keuzes die leiden tot meer persoonlijk geluk en succes.
1. Verliesvermijding
We rennen weg voor pijn en we wandelen naar plezier. Dat gegeven heeft grote invloed op onze keuzes. Hoe je een keuze “framet” bepaalt in hoge mate de keuze. We kopen wel 95% suikervrije yoghurt maar als er zou staan yoghurt met 5% vet dan laten we het in de schappen staan.
2. Voorkeur status quo
Als we tijd en geld ergens in geïnvesteerd hebben dan kunnen we dat project maar moeilijk loslaten. We kunnen net zo moeilijk afscheid nemen van een verliesgevende activiteit als van een kansloze relatie. Better the devil you know.
3. Waardeoverdracht
Onze hersenen zijn lui en zoeken naar shortcuts om beslissingen te nemen. We hebben meestal geen zin om alle informatie te verzamelen en echt goed na te denken over een keuze. Dat kost energie. Dus hechten we waarde aan de mening van goeroes en bekende Nederlanders. Dat de bekende Nederlander het aangeprijsde product niet eens zelf gebruikt doet niet ter zake. Wij kennen de BN’er de waarde toe van een deskundige. Meestal ten onrechte. Hetzelfde geldt voor een pak en een stropdas. Daar kennen wij de waarde “betrouwbaar” aan toe. Wie hebben altijd een pak en stropdas aan? Juist ja.
4. Diagnose vooroordeel
We hebben een eerste indruk van iemand en die diagnose die we van iemand maken, bijvoorbeeld “gezellig”, “arrogant”, “succesvol” zullen we daarna niet snel meer veranderen ondanks bewijzen van het tegendeel. Met andere woorden we zijn niet zo goed in het toegeven aan onszelf dat ons eerste oordeel niet zo goed was. Met alle gevolgen van dien.
5. Zelfvertrouwen vooroordeel
Dit vooroordeel is het beste te illustreren met een voorbeeld: Alfred P. Sloan, directeur van General Motors op het hoogtepunt van het succes van de autofabrikant, verwoordde het mooi. Kort na het begin van een vergadering, schorste hij de meeting en sprak de volgende woorden:
“Heren, ik constateer dat we het allemaal volledig met elkaar eens zijn over deze beslissing….en ik stel daarom voor dat we de bespreking van deze kwestie uit stellen tot onze volgende vergadering op onszelf de tijd te geven om onenigheid te ontwikkelen. Misschien krijgen we dan meer begrip over waar deze belangrijke beslissing eigenlijk echt over gaat.”
Toegevoegde waarde coaching bij belangrijke keuzes
Een coach fungeert als hoeder van jouw gezond verstand zodat je bij belangrijke keuzes en beslissingen jezelf zo min mogelijk laat leiden door de 5 bovenstaande negatieve krachten. Of zoals een klant van mij het mooi samenvatte:
“Soms moet je in je leven een belangrijke keuze maken, dan is het fantastisch om een coach te ontmoeten die je met een paar ‘simpele’ vragen laat ontdekken wat de waarde is van die keuze.”
Iedere succesvolle ondernemer heeft een ervaren business coach. Want je wilt niet alleen meer dan genoeg geld verdienen, maar ook een sterk lichaam en goede relaties met mensen die je positieve energie geven.